Hôm trước có bạn nhắn hỏi mình: “Tiên đã làm việc với thân và tâm thế nào để chuyển sang ăn chay luôn vậy?”
Nhân tiện tháng 3 tới là tròn 3 năm mình chuyển sang chế độ ăn thực vật, hôm nay mình sẽ tản mạn một chút về chuyện ăn chay.
Thông thường, mình rất ít khi chia sẻ về chế độ ăn uống hay tập luyện. Lý do là mình cũng không quá đặt nặng chuyện này, mình ăn uống rất thoải mái, và cũng thoải mái với người khác về chế độ ăn của họ. Lý do sau nữa, mình không phải là chuyên gia dinh dưỡng, những gì phù hợp và hiệu quả với mình ở lúc này, chưa chắc hợp với bạn.
Mình đã làm việc với bản thân thế nào để có thể chuyển sang ăn chay một cách thật là “êm” và thuận lợi:
Có nhiều nhân duyên dẫn mình đến với lối sống này, thậm chí có những cái duyên vô hình mà bản thân mình cũng không ý thức được để liệt kê ra ở đây.
- Mình bắt đầu thiền và tìm hiểu về tâm linh từ 2018. Quá trình thiền, làm việc với “tâm”, thanh lọc, thanh tẩy và loại bỏ những mô thức không phục vụ cho phiên bản tốt hơn của mình là một trong những yếu tố quan trọng để mình chuyển sang ăn thực vật.
- Cùng lúc đó, mình có đọc nhiều cuốn sách dinh dưỡng và bất ngờ nhận ra những lợi ích sức khỏe của việc ăn chay, cũng như những tác hại nếu ăn quá nhiều thịt. Đây là bước làm việc với “trí”.
- Trên hành trình đó, mình gặp nhiều người bạn ăn chay và thuần chay, cho mình nhiều nguồn cảm hứng để thực hiện “bước nhảy”. Nguồn năng lượng dồi dào, da dẻ hồng hào, khỏe mạnh và cơ thể săn chắc của họ là minh chứng rõ nhất ăn chay không thiếu chất và nhàm chán như mọi người vẫn tưởng. Mình còn có duyên gặp những người ăn chay từ lúc mới sinh ra, điều này giúp mình thoát khỏi cảm giác FOMO (nỗi sợ bỏ lỡ) những món ăn ngon có thể được chế biến từ động vật, đặc biệt là khi mình đi du lịch khám phá những vùng đất mới. Nếu bạn muốn chuyển sang ăn chay, việc có một hội nhóm những người chia sẻ lối sống giống mình sẽ là động lực tốt đấy! Dù chuyện kỳ lạ là những nhóm thiền mà mình kết nối nhất lại rất ít người ăn chay. :)) Như bạn biết đấy, nếu tu theo Phật giáo nguyên thủy thì người ta coi trọng không sát sanh, nhiều hơn là ăn chay. (Thực tế là cá nhân mình cũng thấy không sát sanh hợp lý hơn là không ăn thịt. Không sát sanh nghĩa là không lấy đi sinh mạng của sinh vật khác, mà đối với mình mình thực hành chỉ đơn giản như một sự tử tế, chứ ít liên quan đến nhân quả. Không sát sanh nghĩa là không đập muỗi, không bẫy chuột, không phá tổ ong,… Có nhiều người ăn chay nhưng vẫn sát sanh, chay vậy thì đối với mình chỉ mang tính hình thức, chứ không phát tâm từ bi).
- Khoảng đầu năm 2019, mình thực hiện 7 ngày nhịn ăn detox cơ thể. Viết đến đây thì mình phải nói thêm là mình không khuyến khích ai nhịn ăn theo bất kỳ kiểu gì nếu chưa tìm hiểu kỹ và chưa hiểu rõ cơ thể của mình. Mình cũng xin phép không chia sẻ mình đã nhịn ăn như thế nào. :)) Nhưng mà hệ quả của quá trình đó là mình thải độc nhiều. Thông tin thêm là từ nhỏ đến lớn mình là động-vật-ăn-thịt, nghĩa là mình đã không hề ăn rau và trái cây mãi cho đến khoảng 19, 20 tuổi (có thể liên hệ với gia đình và bạn thân của mình để xác minh). Quá trình nhịn ăn thanh lọc đó chính là làm việc với thân, giúp cơ thể mình thanh nhẹ hơn. Và khi cơ thể nhẹ hơn, mình tự nhiên thu hút, cảm thấy hấp dẫn với thực vật. Mình còn nhớ ngày thứ 8 khi bắt đầu “ăn ra” (nghĩa là bắt đầu ăn lại sau khi nhịn ăn, thường là phải ăn rất ít để cơ thể làm quen dần), lần đầu tiên trong cuộc đời mình thấy rau muống luộc cũng ngon và ngọt đến thế. Bạn hãy tưởng tượng như bạn nuôi tóc dài và cắt đi. Khi để tóc dài thì không thấy nặng, nhưng cắt ngắn sẽ cảm thấy nhẹ nhõm hẳn. Đó là cảm giác của mình sau khi thải độc, và mình không muốn quay lại cảm giác cơ thể nặng nề như trước, do đó, đây là “bước ngoặt” từ đó mình ăn chay hẳn.
- Khoảng đầu 2020, cả thế giới chứng kiến vụ cháy rừng ở Úc kinh hoàng. Mình có từng chia sẻ trong bài về ăn chay lúc đó là có lần mình ngồi thiền và rơi nước mắt vì biến đổi khí hậu ảnh hưởng đến những sinh mạng. Lần thiền đó có tác động mạnh mẽ tới mình đến nỗi mình quyết định nghiêm túc hơn nữa về chuyện ăn chay: nếu có sự lựa chọn, mình thường chọn món thuần chay.
Và nguyên nhân cuối cùng dẫn mình đến việc ăn chay dễ dàng, mà kể ra sẽ khiến mọi nguyên nhân ở trên coi như bỏ đi, chính là mình nghĩ mình có duyên ăn chay. :)) Mình biết có nhiều bạn rất cố gắng và có mong muốn nhưng chưa có duyên để ăn thực vật. Mọi lý do nêu ra ở trên chỉ mang tính chất tương đối thôi, vì cơ thể, hoàn cảnh sống, điều kiện và hành trình của mỗi người là khác nhau. Có những bạn tự nhiên đêm mơ một giấc mơ sáng dậy ăn chay hẳn.
Điều quan trọng nằm ở sự đơn giản và thoải mái. Nếu như việc đó là thuận, là thoải mái, dễ dàng thì nó dành cho bạn. Bạn không cần phải cố gắng, ngược sóng, ngược gió, chống lại gia đình, xã hội để “được” ăn chay. Điều đó cũng không có nghĩa là vì để hòa nhập và được chấp nhận trong xã hội mà từ bỏ khát khao thực sự bên trong mình. Điểm cân bằng là điều mà chúng ta hướng đến.
Bữa cơm ngon được chuẩn bị bởi anh Dinh tại nhà Cẩm Chướng
Nói một chút về “định nghĩa” ăn chay
Thực tế là mình không nhìn mình như một người ăn chay, mình chỉ truyền đạt như vậy để cho mọi người dễ hiểu và hình dung thôi. Nói về từ khóa “ăn chay”, nhiều người (đặc biệt là người Việt) sẽ liên tưởng đến chế độ ăn không-thịt. Nhưng mà trong góc nhìn của mình, “ăn chay” thiên về từ diet trong tiếng Anh, là một chế độ ăn kiêng một số thực phẩm nào đó.
Nó dẫn đến có rất nhiều kiểu ăn chay trên đời: Ăn thịt nhưng kiêng thịt đỏ (bò, cừu,…); Không thịt nhưng vẫn có thể ăn cá (gọi là Pescatarian); Ăn chay kiêng trứng nhưng vẫn dùng sữa động vật (Lacto-Vegetarian); Ăn chay kiêng sữa động vật nhưng vẫn dùng trứng (Ovo-Vegetarian); Ăn chay linh hoạt (Flexitarian) là những người ăn chay phần lớn thời gian;…
Quay lại thì vì sao ăn chay theo nghĩa “không-thịt” lại không phù hợp với mình? Vì “không-thịt” nghĩa là ăn gì cũng được miễn là không có thực phẩm có nguồn gốc động vật. Điều này có thể dẫn đến những bữa ăn đầy dầu mỡ, gia vị, thiếu dinh dưỡng, không lành mạnh. Mình thì thích ăn rau, củ tươi, ít chế biến, ít gia vị, ít ăn lại đồ cũ hâm đi hâm lại nhiều lần, đơn giản cũng được, miễn ngon và lành là được.
Hơn nữa mình thấy mỗi người trong chúng ta thực ra có lối ăn rất đa dạng, dù bạn định nghĩa bản thân thuộc một “trường phái” ăn uống nào đó, bạn cũng sẽ gia giảm, thay đổi, đổi qua lại giữa các “trường phái” cho phù hợp với cơ thể, hoàn cảnh sống của mình. Ví dụ, dù bạn có là vegetarian, thỉnh thoảng vài bữa trong tuần bạn sẽ là vegan, vài bữa khác lại là raw vegan.
Mình tin vào sự linh hoạt và phù hợp, đặc biệt là khi chúng ta sống giữa đời thường, sinh hoạt cùng những thành viên khác trong gia đình và bạn bè, thay vì cố gắng sống chết để theo đuổi một chế độ khắt khe (đương nhiên là trừ vận động viên, người mẫu, người có bệnh cần kiêng,…).
Do đó, bạn không cần quá “rào” mình trong chuyện phải ăn chay theo một kiểu nào đó toàn thời gian. Hãy đơn giản chọn món ăn bạn cảm thấy ngon, thoải mái, thấy thèm tại thời điểm đó.
Tìm ra chế độ ăn uống tuyệt đối đúng với con người, trong tương quan với động vật và môi trường, giống như là tìm kiếm sự tuyệt đối trong cái tương đối vậy. Không có chế độ ăn tuyệt đối đúng, chỉ có sự phù hợp với từng cá thể, khớp với niềm tin, lựa chọn sống của họ từng thời điểm mà thôi.
Mình thấy cơ thể chúng ta rất thông minh, nếu bạn thực hành lắng nghe cơ thể, quan sát bản thân, đưa mình về trạng thái đơn giản, cơ bản nhất, cơ thể sẽ nói cho bạn biết nên và không nên ăn thứ gì.
Vượt qua những “rào cản” để ăn chay
Mỗi người mỗi kiểu khác nhau, và phải đối diện với những khó khăn nhất định khi chuyển sang chế độ ăn thuần thực vật. Ví dụ như làm sao để ăn chay đủ chất? Làm sao để gia đình chấp nhận? Làm sao để duy trì các mối quan hệ xã hội khi theo đuổi chế độ ăn khác biệt?…
Nhưng điều mà chúng ta giống nhau, mà theo mình thấy là cốt lõi để những vấn đề bên ngoài kia không còn là vấn đề nữa, chính là chuẩn bị tâm thế vững vàng. Khi tâm bạn vững, bạn biết mình cần gì, hiểu bản thân, hiểu cơ thể, hiểu lựa chọn sống của mình, thì những gì bên ngoài cũng phản chiếu y như vậy. Lúc này, những “chướng ngại vật” mà ngày trước bạn thấy không thể vượt qua tự động dạt đường cho bạn thôi.
Thực tế là, từ hồi mình bắt đầu tìm hiểu và chuyển sang ăn thực vật, mình mới bắt đầu quan tâm đến kiến thức dinh dưỡng và sức khỏe. “Làm sao để ăn chay đủ chất?” có khi những người ăn chay còn ăn uống cẩn thận hơn người bình thường chủ quan.
Việc ăn chay còn giúp mình lọc ra nhiều đối tượng xã giao nữa. Những mối quan hệ không cần thiết, không tôn trọng lựa chọn cá nhân của mình, thì tự bốc hơi thôi.
Vì mình đã chứng kiến nhiều pha “cua gắt” của bản thân trong lựa chọn sống, nên mình không thể nói rằng mình sẽ theo đuổi chế độ ăn hiện tại đến suốt đời. Có thể một ngày nào đó, đủ duyên, mình chuyển sang ăn thô, ăn thuần thực vật, hay một kiểu ăn nào đó khác. Mà chuyện đó cũng chẳng vấn đề gì, vì thực ra ăn gì mà chẳng được, miễn là bạn cảm thấy phù hợp.
Tiên Alien
Trả lời